Jakobea Jakobsdatter, fosterbarn, Åsebøen, Folkestad

[Bente Elise Skarbø Grahn]

Hei
Mine tipp-tipp oldeforeldre, Gunnar Findvedssen, fra Jogarden, Åsebøen, Folkestad, f. før 8.1.1770 og Brite Jonsdatter fra Abelgarden, Dalslisjebøen, f. før 30.10.1765, har en fosterdatter hos seg, Jakobea Jakobsdatter, f. 26.11.1800.
Gunnar og Brite giftet seg 7.7.1799, og de fikk 2 barn, Johanne f. 23.8.1801 som døde 8 dager gammel, og Mette Larine, f. 2.4.1805, som er min tipp-oldemor.

Ovennevnte opplysninger finner jeg i Busetnadssoga for Volda, bind 2, s. 152

Folketellingen for 1801 finner jeg Gunder Findvedsen og Britte Jonsdatter som ektepar og Jacobine Jacobsdatter oppført som fosterbarn

Jeg lurer på om noen vet hvorfor man tok til seg fosterbarn på den tiden? Jeg ville tro at dette kan ha noe med nærmeste familie å gjøre, men jeg finner ingen Jacob.
Jeg finner Jakobea Jakobsdatter som gifter seg i kirkeboken 1834, og der er faren Jacob fra Årset oppført.

Når det gjelder Gunnar/Gunder Findvedsen og Britte Jonsdatter giftemål, finner jeg ikke denne kirkeboken. Er det slik at det mangler noen kirkebøker for Volda i den tiden?

Takknemlig for svar

[Ivar Ståle Ertesvåg]

Fosterbarn var vanlegvis nær familie.

Det må vere Jakobea som er døypt her https://media.digitalarkivet.no/kb20070829660328
(nest øvst). "Moderen Klare Jonsd Folkestad"

Ifl Busetnadssoga b3. s. 500 (Årset, bnr2) - og vigselinnførsla, som du nemner- var far
Jakob Knutson Årset, tok over bruket etter foreldra 1801, gift 1802 (men ikkje med Klara).

Jakobea konfirmert 1814 (ført med etternamn "Aasebøe", og så er det retta til "Hiorthoug"),
nr. 25 her: https://media.digitalarkivet.no/kb20070829660427
og vigd her (nr. 10) https://media.digitalarkivet.no/kb20070830610106

Framleis ifl Busetnadssoga, b.2 a. 136 (Y. Folkestad, Taburbruket) var mor
Klara Jonsd. Y.Folkestad, f. 1769. Det står ikkje noko meir om Klara (busett?, gift?, død?)

Gunnar og Brite er vigde 1799, om lag midt på sida her: https://media.digitalarkivet.no/kb20070829660315

[7943]

Klara Jonsdtr. Ytre Folkestad frå nr. 52-2 f. før 21.05.1769 er mor til Jakobea f. 26.11 1800. Finn dei på side 136 i bind 2 "Busetnadsoga for Volda)

Foreldra til Klara var Jon (Tambur - Jon) frå Lødemel i Hornindal og kona Atlet

Jon Ellingson Lødemel f. 1732 frå br. 9 "Kringla" Lødemel g. 1759 med Alis Samuelsdtr. Lødemel f. 1738 frå br, 3 "Kongsjord" Lødemel.
Jon var tambur og husmann. Flytta ut.
Kjelde; Bygdebok Hornindal.

2 systre til Jon Ellingson, flytta som gifte og til Volda kommune1

[Bente Elise Skarbø Grahn]

Tusen takk for informativt svar fra dere begge.
Jeg fant nå at mor til Jokobea, Klara, døde i 1800. Regner med at hun døde i barsel, og at det derfor ble mine tipp-tipp oldeforeldre som har tatt henne som fosterbarn.
Jeg finner ikke 'slektsbånd' mellom Klara og mine tipp-tipp oldeforeldre

[gj09903]

Dersom det er denne innføringa vedr. Klare Jonsdtr. Leite du tenkjer på, så kan vel neppe ho vere den same som er mor til Jakobea. Jakobea vart døypt i desember 1800, og var neppe mange vekene gamal på det tidspunktet. Klare Jonsdtr. Leite vart vel gravlagt i april 1800.: https://media.digitalarkivet.no/kb20070829660323

Klare Jonsdtr. Leite vart forøvrig gift med Rasmus Nielssen Næss nyårsdagen år 1800.

[Ivar Ståle Ertesvåg]

Inge har rett i sak.
Skal vi vere nøyaktige, vart Jakobea døypt 26.oktober 1800
medan Klara Leite vart jordfesta 6. april 1800.

Før nokon argumenterer med at vi ikkje veit fødselsdagen, bør det nemnast at
- Etter lova (Kristian Vs Norske Lov) skulle born døypast innan 8 dagar.
- Frå nokre år før veit vi at klaga Hans Strøm (sokneprest i Volda 1764-89) over at voldingane tok barna altfor tidleg til kyrkja, uansett ver og temperatur, for å halde denne regelen (og ikkje tillegget om å bruke sunn fornuft)
- Frå 1817 veit vi begge datoane, og då ser vi at voldingane stort sett heldt seg til den gamle praksisen med dåp den første veka.

Det kan også ha gått ein del tid frå dødsfall og den kyrkjelege handlinga. Gravlegging var ei privatsak for slekt og grannar; så kom jordfestinga ved ei gudsteneste seinare. I Volda var det rett nok gudsteneste to av tre helgedagar (den tredje var i Ørsta), så det trong ikkje vare så lenge.

Klara Jonsd Leite (Leitet ved Fyrde) finn vi i Busetnadssoga b. 3 s.291
Og ja.... ho døydde i barsel.
Barnet Klara Berte Rasmusd Nes døypt 16.mars, https://media.digitalarkivet.no/kb20070829660322
jordfesta 5.10 (på sida før dåpen til Jakobea), sagt vere 1 år 4 d.
...........

Namnet Klara (Klare, Clara/-e) er sjeldant på denne tida; det er ikkje mange tilfelle i FT1801. At det var to Klara Jonsdøtre som vart mor i 1800, vert ei "statistisk opphoping".

Teljinga skulle gjerast 1. februar 1801.
Eg finn to Klara Jonsd (søkt på f.namn: Kla*/Cla*, e.namn: Jo*, kvinne, heile MogR):
Den eine er 18 år, Folla i Volda (Det er vel Sunndalsfolla),
https://digitalarkivet.no/census/person ... 8414000938
Den andre er tenestetaus på prestegarden i Herøy, 27 år,
https://digitalarkivet.no/census/person ... 8412000022
Den siste har omlag "rett" alder. Men det hjelper ikkje så mykje når det ikkje står noko om opphavet hennar.


Eg søkte også gjennom gardssoga for Herøy (1. utg., 1962, er skanna av Nasjonalbiblioteket) etter "Klara". Eg fann ein del av dei frå 1900-talet, men ingen fødd før 1899.

[Bente Elise Skarbø Grahn]

Tusen takk for tilbakemelding og nyttig informasjon