Till äktenskap ledig?

[gj06276]

Om två svenskar ville gifta sig i Norge i slutet av 1890-talet, kunde de göra det utan att visa upp så kallade hinderslöshetsbetyg (det vill säga att de var till äktenskap lediga) från hemsocknen? Eller var det möjligt att vid barnafödslar och folketellingar påstå att de var gifta utan att vara det? Alternativt att prästen tog för givet att de var gifta om de levde tillsammans?

Med vänlig hälsning
Maud

[Ivar Ståle Ertesvåg]

Det er to svar på dette, eitt formelt og eitt praktisk:

Når presten skulle vigsle personar frå andre sokn, skulle han forvisse seg om at dei ikkje var gifte frå før - eller at evt. ekteskap var oppløyste ved død (vanleg) eller skilsmisse (ikkje så vanleg).
Då måtte han avkrevje dei attest frå soknepresten i heimesoknet. Denne skulle ha påteikningar frå soknepresten i sokn der dei hadde budd i mellomtida. Enkjer/enkemenn skulle levere attest frå skifteretten.

Det same galdt når frammande kom med barn til dåp - men det var nok lettare å "sleppe unna", utan å vise attest.

Ekteskap - og evt. bigami - var (og er) ei alvorleg straffe- og sivilrettsleg sak, så prestar flest (og sorenskrivarar/byskrivarar for borgarleg vigsel) var nok nøye med dette. Men det kan nok finnast unnatak - og nokre unnatak enda i rettssystemet som bigamisaker.

For barnet gjorde det ein skilnad ved at "uekte" ikkje hadde nokon juridisk far, utan at han lyste på seg farskapen. Det hadde noko å seie m.a. for arv. Men i mange tilfelle var det ikkje var noko å arve likevel.

Opplysningar til folketeljinga var berre det, og dei hadde ingen konsekvensar for personane seinare. Det gjer nok at når nokon sa dei var gifte - evt. ugifte - så skreiv teljaren det slik.

[gj11938]

det var noen på facebook nylig som nevnte at en slektning hadde koner og barn både i Norge og Sverige samtidig...

[gj06276]

Tack för svar! Om jag fattat det rätt borde det inte gå att låtsas vara gifta, men i praktiken kanske ändå...

Med vänlig hälsning
Maud

[dn01013]

Min far hadde på 40-tallet ansatt en arbeider som bodde sammen med en kvinne. Tror ikke de hadde barn sammen,
Men det ble et svare leven da en person på biltur fikk motorstopp i bygda og gårdeieren som hjalp var nysgjerrig og spurte om navn og kommenterte at vedkommende hadde samme etternavn som en i bygda, dvs. nevnte fabrikkeier.
det viste seg å være faren som var stukket av fra sitt ekteskap og slått seg sammen med en gift kvinne som var gift på sin kant med en annen mann.

Kort tid etter døde kvinnen og det ble et svare leven ang deling av dødsboet.

Så det gikk an å lure seg rundt diverse forbud ang. bigami.

Men tror aldri de var egentlige gift men levde i konkubineforhold, som også var ulovlig på den tida.